(Cadn.com.vn) - Sáng 15-10, cựu Vương Campuchia Norodom Sihanouk, biểu tượng đáng kính của nước này, đã qua đời tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc – nơi ông đến để chữa bệnh – hưởng thọ 90 tuổi.

Qua đời vì bệnh tim

Kyodo dẫn lời trợ lý riêng của ông Sihanouk - Hoàng tử Sisowath Thomico cho biết, ông qua đời vì bệnh tim tại thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc vào lúc 2 giờ 25 ngày 15-10 (giờ địa phương).

Ông Sihanouk phải đấu tranh với nhiều căn bệnh, trong đó có ung thư, tiểu đường, tăng huyết áp và tim. Vì vậy, cựu vương này thường xuyên đến Trung Quốc để điều trị bệnh và thường ở tại biệt thự của mình ở Bắc Kinh từ tháng 1 năm nay. “Ông gặp phải những vấn đề ở tim. Tình trạng xấu dần đi", Hoàng tử Thomico nói với AFP. “Thật đau buồn, tôi vô cùng tiếc thương. Cựu quốc vương Sihanouk không chỉ thuộc về gia đình ông, mà còn là một phần của Campuchia và lịch sử đất nước”, ông Thomico cho biết.

Tân Hoa Xã dẫn lời Phó Thủ tướng Campuchia Nhik Bun Chhay cũng xác nhận thông tin trên. “Cựu quốc vương của chúng tôi mất lúc 2 giờ tại Bắc Kinh vì tuổi cao sức yếu. Đây là mất mát to lớn đối với Campuchia. Cựu quốc vương là một vị vua vĩ đại mà tất cả chúng tôi đều tôn kính và mến yêu”. Ông Bun Chhay cho biết thêm, Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni – con cựu vương Sihanouk - và Thủ tướng Hun Sen ngay lập tức bay tới Bắc Kinh trong ngày 15-10 để đưa thi hài cựu vương về Campuchia an táng theo nghi lễ truyền thống.

Hồi tháng 1 vừa qua, trong lúc đang phải vật lộn chống lại bệnh ung thư ruột kết, tiểu đường và cao huyết áp, ông Sihanouk nói muốn được hỏa táng sau khi qua đời và được giữ tro tại một chiếc tháp ở Cung điện Hoàng gia Campuchia, khác với mong muốn trước đó về việc được chôn cất.

Năm 1970, Thủ tướng Việt Nam Phạm Văn Đồng đón ông Norodom Sihanouk (người vẫy tay chào) – lúc đó là Thái tử Campuchia đến thăm Hà Nội. Ảnh: Generalkh

Cuộc đời thăng trầm

Cựu vương Norodom Sihanouk là nhân chứng lịch sử đầy biến động của Campuchia, với những cuộc đảo chính, chiến tranh, nạn diệt chủng Khmer Đỏ và cuối cùng là nền hòa bình ổn định ngày nay.

Ông Sihanouk sinh năm 1922, con trai cả của Vua Norodom Suramarit và hoàng hậu Kossamak. Ông học trung học tại  Trường Lycée Chasseloup Laubat tại Sài Gòn và sau đó sang Paris học tại trường binh bị Saumur. Sáu lần cưới vợ và là cha của 14 người con, cựu vương Sihanouk không những hào hoa mà còn rất đa tài. Ông biết chơi saxophone, làm phim, sáng tác nhạc và vẽ tranh. Ông từng đứng đầu một ban nhạc jazz và tham gia một đội bóng đá cung điện. Ông yêu đồ ăn và các loại rượu Pháp. Ông còn có một trang web của riêng mình.

Cựu Quốc vương Norodom Sihanouk và Hoàng hậu Monineath hồi năm 2004. Ảnh: AP

Ông Sihanouk được giới chức Pháp đưa lên ngôi vào năm 1941 với suy nghĩ rằng có thể dễ dàng thao túng một quốc vương chỉ mới 19 tuổi. Tuy nhiên, ngay sau khi lên ngôi, vị vua trẻ bắt tay thực hiện một chiến dịch quốc tế nhằm bảo vệ độc lập cho Campuchia. Và ông thật sự thành công. Campuchia giành được độc lập vào năm 1953 sau gần một thế kỷ bị Pháp cai trị. 2 năm sau, ông Sihanouk thoái vị theo mong muốn của cha để theo đuổi sự nghiệp chính trị. Ông đảm nhiệm cả hai chức vụ Thủ tướng và Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia. Sau cái chết của cha vào năm 1960, ông Sihanouk lại trở thành người đứng đầu nhà nước Campuchia.

Năm 1970, Sihanouk bị phế truất trong một cuộc lật đổ do một trong những tướng lĩnh của ông, Lon Nol, cầm đầu, người này lập ra một nền cộng hòa ở Campuchia. Sihanouk phải sống lưu vong ở Trung Quốc. Tại đây, ông kêu gọi người dân tham gia các cuộc chiến tranh du kích chống chế độ Lon Nol. Tuy nhiên, ngày 17-4-1975, Khmer Đỏ do Pol Pot cầm đầu tiến vào Phnom Penh, bắt đầu một chế độ cai trị đất nước hà khắc giai đoạn 1975-1979 và  nạn diệt chủng tồi tệ nhất của thế kỷ XX, cướp đi sinh mạng của hơn 2 triệu người dân. Tháng 9 năm đó, Sihanouk trở về nước nhưng từ chức sau đó vài tháng, và bị quản thúc trong cung điện Hoàng gia.

Được tin Cựu quốc vương Campuchia Norodom Sihanouk qua đời, ngày 15-10, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã gửi Điện chia buồn đến Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni, Chủ tịch Thượng viện Samdech Chea Sim, Chủ tịch Quốc hội Samdech Heng Samrin và Thủ tướng Chính phủ Hoàng gia Samdech Hun Sen.

Năm 1979, quân tình nguyện Việt Nam sang giúp Campuchia giải phóng Phnom Penh khỏi chế độ diệt chủng, Sihanouk được đưa sang Bắc Kinh. Năm 1982, ông lập một chính phủ lưu vong với tên Kampuchea Dân chủ, liên kết đảng bảo hoàng Funcipec với Khmer Đỏ. Tháng 1-1985, ông Hun Sen được bầu làm Thủ tướng Campuchia. Cuối năm 1989, quân đội Việt Nam rút về nước. Sau đó hiệp định Paris được ký, trao cho LHQ quyền giám sát lệnh ngừng bắn và bầu cử. Năm 1991, ông Sihanouk trở lại ngôi vị và tiếp tục trị vì mãi cho đến tháng 10-2004 thì truyền ngôi cho con trai là Norodom Sihamoni do tuổi cao và bệnh tật.

Dù đã truyền ngôi vua cho con, cựu quốc vương Campuchia vẫn là một biểu tượng ở quốc gia này. Chân dung của ông được treo ở khắp nơi trên đất nước Campuchia. Sách Kỷ lục Guinness ghi nhận ông vào danh sách các chính khách giữ nhiều chức vụ nhất: 2 lần làm vua, 2 lần thái tử, 1 lần Chủ tịch nước, 2 lần Thủ tướng, 1 lần Quốc trưởng Campuchia cùng nhiều chức vụ khác. Ông còn là một trong những vị vua có thời gian trị vì lâu nhất tại Châu Á.

An Bình
(Theo BBC, Reuters)